IRD SSRU

LEARNING CENTER

SUAN SUNANDHA RAJABHAT UNIVERSITY

ศูนย์การเรียนรู้

ศูนย์การเรียนรู้ฯ บ้านคำชะโนด อำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี

ศูนย์การเรียนรู้ วิจัย บริการวิชาการ และถ่ายทอดนวัตกรรมสู่ท้องถิ่น บ้านคำชะโนด อำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี

ที่ตั้ง : ชุมชนคำชะโนด ตำบลบ้านม่วง อำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี

รายละเอียดศูนย์การเรียนรู้

            “ณ ดินแดนภาคอีสานตอนบนความเชื่อของชาวบ้านฝั่งรากลึกกับความเกี่ยวพันพญานาคศรีสุทโธในความทางพุทธศาสนาซึ่งพญานาคราชตนนี้อาศัยอยู่ในเกาะลอยน้ำเล็ก ๆ แห่งหนึ่งที่เต็มไปด้วยต้นไม้ที่ชาวบ้านมีความเชื่อและศรัทธาเรียกว่า “คำชะโนด” มีต้นชะโนดที่มีความสูงเฉลี่ยสูงสุด 34.75 เมตร มีลักษณะลำต้นเป็นเกล็ดคล้ายลำตัวพญานาค มีอายุกว่า 2,000 ปีแล้ว บนเกาะป่าคำชะโนดชาวบ้านเคยสำรวจพบต้นชะโนดใหญ่จำนวน 1,865 ต้น และมีจำนวนต้นเล็ก ๆ น้อย ๆ ขึ้นเต็มไปทั่วบริเวณ ไม่น้อยกว่า 5,000 บท อยู่บนพื้นที่ 20 ไร่ ต้นชะโนดนับเป็นต้นไม้แห่งศรัทธาที่หลอมรวมผู้แสวงบุญต่าง ๆ ไปกราบไว้ขอพร โดยเชื่อว่า “สักคราหนึ่งในชีวิตผู้ที่มีเชื้อสายพญานาคจะได้ไปเยือนและขอพรจากพ่อปู่พญานาคศรีสุทโธ” ซึ่งปัจจุบันนี้ผู้คนจากทั่วสารทิศยังศรัทธามั่นต่อพ่อปู่พญานาคศรีสุทโธและเดินทางมาที่คำชะโนดอย่างไม่จืดจางลงเลย จนกระทั่งกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงศรัทธาและความเชื่อแล้ว”

            อย่างไรก็ตามต้นชะโนดแม้จะถูกยกย่องเชิดชูเป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์สูงส่งเพียงใดก็ยังคงความลักษณะต้นไม้ทั่วไปที่ต้องอาศัยสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมมีระบบนิเวศน์ที่ดีจึงจะสามารถเจริญงอกงามตั้งอยู่ได้นานนับพันปีได้ ย่อมเป็นไปตามสัจจะธรรมเกิดขึ้น ตั้งอยู่และหักโค่นล้มตายไปตามกาลเวลาที่เปลี่ยนแปลงไป และปัจจุบันด้วยการเปิดพื้นที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวของจังหวัดอุดรธานี ทำให้นักท่องเที่ยวเดินทางไปเที่ยวมากขึ้น จนมีต้นไม้บางต้นยืนต้นตาย ล้มตายลงอย่างต่อเนื่อง กระทั่งปลายปี2554 อาจารย์มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทาได้ร่วมกับชาวบ้านชื่อนางสมร ขันติกุล ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการทอผ้า อาศัยอยู่ที่คำชะโนดมาไม่น้อยกว่า 30 ปี เป็นผู้ปลูกบ้านหลังแรกที่อยู่ตรงข้ามกับป่าคำชะโนด ได้ทำการเพราะปลูกด้วยเมล็ดปรากฏว่าเกิดเป็นต้นกล้าขึ้นครั้งแรกจำนวน 32 ต้นและได้มีการเพาะต้นชะโนดมาเรื่อย ๆ รุ่นที่ 2 ได้ 80 ต้น จนกระทั่งล่าสุดเมื่อวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2557 มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทาได้ทำการเปิดเป็นศูนย์การเรียนรู้ วิจัย บริการวิชาการและถ่ายทอดนวัตกรรมสู่ท้องถิ่น ชุมชนคำชะโนด อำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี และใช้การเพาะพันธุ์ต้นชะโนดเป็นฐานองค์ความรู้แรกของศูนย์นี้ พร้อมกับเมื่อวันที่ 16 ธันวาคม 2557 เกิดกิจกรรมใหญ่“รวมศรัทธามหาชน ปลูกต้นชะโนด กลางเมืองนาคา ในป่าคำชะโนด” ปลูก 87 ต้นกล้า ถวายพระพร 87 พรรษามหาราชา และในครั้งนี้เป็นการปลูกต้นชะโนดเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์จำนวน 109 ต้นบนเกาะคำชะโนด และปัจจุบันทางศูนย์การเรียนรู้ได้ปลูกทั้งที่เป็นเมล็ดพันธุ์และนำต้นกล้าเบี้ยเล็ก ๆ จากป่าคำชะโนดมาเพาะไว้ที่ศูนย์จำนวน 500 ต้นกล้าและจะพร้อมปลูกในอีก 3 ปีอนาคต (พ.ศ. 2560) นับแต่บัดนี้ไป

             “เมื่อเราปลูกต้นชะโนดวันนี้ คำชะโนดคงอยู่คู่ลูกหลาน ได้อาศัยเป็นที่พึ่งทางใจ เป็นแหล่งท่องเที่ยวสร้างรายได้พอเพียงเลี้ยงชีพตน พ้นความจนฉันใด หากวันนี้ไม่มีการเพาะและปลูกต้นชะโนดแล้วไซร้ ย่อมไม่มีอนาคตสำหรับลูกหลานไว้เป็นที่พึ่ง ไม่มีแม้ป่าคำชะโนด คงเหลือไว้เพียงตำนานอีกต่อไป ”

ยังไม่มีข้อมูล เบอร์ติดต่อ

ยังไม่มีข้อมูล email

ภาพบรรยากาศศูนย์การเรียนรู้